Lessen van ‘de egel en de vos’ voor je persoonlijke ontwikkeling
In zijn bestseller From Good to Great maakt Jim Collins een analyse van de factoren die voor een bedrijf of organisatie het verschil maken tussen GOED en ECHT GOED. Eenvoud en focus maken het verschil, maar ook de rol die de leider speelt. In Collins’ boek bespreekt hij het ‘Egel Principe’ gebaseerd op een uitspraak van de Griekse dichter Archilochos over de egel en de vos: “De vos weet vele dingen, maar de egel weet een belangrijk ding.” De kracht van eenvoud daar draait het om volgens Jim Collins.
Voor professioneel en persoonlijk leiderschap zijn er interessante lessen en inzichten te leren, als we wat nader inzoomen.
De oorsprong van het verhaal
De regel van Archilochos werd in de jaren 1953 uitgewerkt door de Engelse filosoof Isaiah Berlin die schrijvers (m.n. Tolstoi) en een paar beroemdheden uit zijn tijd volgens dit concept indeelde in vossen en egels.
De vos
De vos is slim, getalenteerd en nieuwsgierig. Hij kan veel dingen tegelijk, houdt de omgeving in de gaten, is niet bang om inschattingen doen en bedenkt verschillende strategieën om zijn prooi (de egel) te vangen. Hij houdt van complexiteit, want zo kan hij laten zien hoe slim hij is. Maar dat is ook meteen zijn valkuil. Hij maakt dingen soms zo onoverzichtelijk of ingewikkeld dat een ander het niet meer begrijpt.
De egel
De egel weet dat de wereld complex is en daarom houdt hij het simpel. Hij simplificeert niet, maar brengt de dingen terug naar hun eenvoud. Hij heeft focus en voert een idee in zijn hoofd gericht uit.
De vos en de egel bewandelen elk hun eigen strategie. De egel met een visie gebaseerd op een overtuiging en vertrouwen. De vos heeft een aanpak van exploreren en veel nieuws proberen. Afgeleid worden neemt hij op de koop toe. In het verhaal komt de vos telkens bedrogen uit. Hij prikt z’n neus telkens aan de stekels van de egel en loopt verslagen weg.
De egel kan weliswaar slechts één ding, maar dat doet hij wel perfect. Als hij wordt bedreigd, verdedigt hij zichzelf door zich als een bol op te rollen en zijn stekels uit te zetten.
De meerderheid van ons is een vos-type. Dit is niet verrassend. Proberen, leren en ervaren is de manier om je te ontwikkelen. Het ene type is trouwens niet beter dan het andere. Sommige omstandigheden vragen meer om een vos type, maar in andere situaties is de karakteristiek van de egel effectiever.
Belangrijk is dat je weet dat je een vos-type bent en dat er ook nog een egel-aanpak bestaat. Dan heb je een keus. Dit is waar Jim Collins op wijst. Je bent misschien een vos, maar je wilt een egel zijn, omdat het moment er om vraagt.
Collins legt uit hoe je meer egel kunt zijn aan de hand van 3 cirkels, m.n. daar waar deze elkaar overlappen:
Eerste cirkel: Waarin ben je het allerbeste?
Hier gaat het om uit te vinden wat jou goed maakt in wat je doet. Wat maakt dat jij op bepaalde vlakken beter en effectiever presteert dan een ander? De nadruk en de focus moeten op jouw sterktes liggen. Heb je een goed beeld hoe jij het verschil kunt maken?
Tweede cirkel: Waar raak je zeer gepassioneerd van?
Waar ligt jouw passie, wat vind jij belangrijk, wat drijft je? Het gaat hier om de vraag waar je hart ligt, wat je drijfveer is en daarmee de energiebron voor wat je wil bereiken. Wat vind jij belangrijk? Wat is jouw ‘WHY’ om in termen van Simon Sinek te spreken?
Derde cirkel: Wat zijn mijn economische drijfveren?
Hoe bevorder ik mijn materiële ontwikkeling? Waarmee kan ik op een effectieve en robuuste manier geld verdienen zodat er continuïteit is.
Waar zit het optimum?
In het vlak waar de drie cirkels overlappen vind je het optimum. Als je voor je handelen streeft om naar het punt te werken waar de 3 cirkels elkaar overlappen, creëer je jouw persoonlijke egelconcept. Je hebt alle drie de cirkels nodig, niet eentje mag er ontbreken. Volgende stappen maken met de balans/overlap van de 3 cirkels in het oog, dat is wat de egel doet.
Een stap met alleen meer salaris? Een functie die alleen een beroep doet op kennis en ervaring? Of een loopbaanstap die alleen je ideële drijfveer bedient? De egel laat er zich niet door afleiden.
Nu is de beurt aan jou.
Wat is jouw ervaring? Herken je het principe? Hoe zou jij het egelconcept voor je volgende ontwikkelingstap willen toepassen?
Paul Hannema
Paul Teeuwen, Arie Kooijman en Paul Hannema hebben een nieuw programma ontwikkeld dat je in enkele stappen verder brengt in het meer leven en werken vanuit je waarden. In een intensieve workshop van vier dagen in Italië helpen we je samen met 10-20 gelijkgestemden tot de kern te komen. Voor uitgebreide informatie en het programma: Time for Tuning.
Hoe vaak gebeurt het niet dat we de oorzaak van een probleem liever verleggen naar de wereld om ons heen, in plaats van bij ons zelf? We wijzen bijvoorbeeld heel gauw naar de politiek als er maatschappelijke dingen om ons heen gebeuren waar aandacht aan besteed moet worden. Maar ook heel dichtbij in ons persoonlijke leven, of in ons professionele leven als leider, ligt dit fenomeen op de loer. “Het voorstel kwam van haar”, “het is zijn schuld”, “zij zijn het probleem”…. Het is allemaal snel gezegd. We hanteren het zondebok mechanisme soms onbewust als reflex. Is het een eerste reflex: een impuls gedachte? OK dan dat overkomt ons nou eenmaal, we zijn allemaal maar mensen. Maar heb je ook een 2e reflex paraat? Zeker als leider heb je deze 2e reflex nodig om wijs te kunnen reageren. Die 2e reflex moet je oefenen. Hierbij een paar tips en inzichten die daarbij kunnen helpen: