Blog Archieven

Levensfase en Loopbaan

In mijn dagelijkse praktijk hoor ik vaak: “ik wil wat anders, maar weet niet wat”?

De oorzaak ligt vaak in het stagneren van de “gedroomde” carrière. Een teleurstelling in jezelf, een twijfel aan jezelf of simpelweg de conclusie dat je al een tijdje niet meer aan het doen bent wat je het liefst zou doen.

Het is goed je te realiseren dat gedurende een loopbaan de focus kan veranderen bij het beklimmen van de “carrière-ladder”.

Onvermijdelijk krijgt iedereen te maken met tegenslagen in privé of werk. Het zijn deze momenten die je doen beseffen dat er “meer” is in het leven. Je realiseert je wellicht dat je behoefte hebt aan een andere focus en zingeving.

David Brooks heeft in zijn boek “The Second Mountain” de metafoor gebruikt van het beklimmen van de 1e berg, het “ravijn” aan de andere kant en het opdoemen van de 2e berg. Een echte aanrader voor iedereen die zichzelf carrière-vragen stelt.

Hoe is dat bij jou? Benoem voor jezelf de essentiële levensvragen die belangrijk zijn voor het kiezen van volgende loopbaanstap (of zelfs meer).

Focus kiezen en richting houden

Lessen van ‘de egel en de vos’ voor je persoonlijke ontwikkeling

Blog Paul Hannema 6

In zijn bestseller From Good to Great maakt Jim Collins een analyse van de factoren die voor een bedrijf of organisatie het verschil maken tussen GOED en ECHT GOED. Eenvoud en focus maken het verschil, maar ook de rol die de leider speelt. In Collins’ boek bespreekt hij het ‘Egel Principe’ gebaseerd op een uitspraak van de Griekse dichter Archilochos over de egel en de vos: “De vos weet vele dingen, maar de egel weet een belangrijk ding.” De kracht van eenvoud daar draait het om volgens Jim Collins.
Voor professioneel en persoonlijk leiderschap zijn er interessante lessen en inzichten te leren, als we wat nader inzoomen.

De oorsprong van het verhaal
De regel van Archilochos werd in de jaren 1953 uitgewerkt door de Engelse filosoof Isaiah Berlin die schrijvers (m.n. Tolstoi) en een paar beroemdheden uit zijn tijd volgens dit concept indeelde in vossen en egels.

De vos
De vos is slim, getalenteerd en nieuwsgierig. Hij kan veel dingen tegelijk, houdt de omgeving in de gaten, is niet bang om inschattingen doen en bedenkt verschillende strategieën om zijn prooi (de egel) te vangen. Hij houdt van complexiteit, want zo kan hij laten zien hoe slim hij is. Maar dat is ook meteen zijn valkuil. Hij maakt dingen soms zo onoverzichtelijk of ingewikkeld dat een ander het niet meer begrijpt.

De egel
De egel weet dat de wereld complex is en daarom houdt hij het simpel. Hij simplificeert niet, maar brengt de dingen terug naar hun eenvoud. Hij heeft focus en voert een idee in zijn hoofd gericht uit.

De vos en de egel bewandelen elk hun eigen strategie. De egel met een visie gebaseerd op een overtuiging en vertrouwen. De vos heeft een aanpak van exploreren en veel nieuws proberen. Afgeleid worden neemt hij op de koop toe. In het verhaal komt de vos telkens bedrogen uit. Hij prikt z’n neus telkens aan de stekels van de egel en loopt verslagen weg.
De egel kan weliswaar slechts één ding, maar dat doet hij wel perfect. Als hij wordt bedreigd, verdedigt hij zichzelf door zich als een bol op te rollen en zijn stekels uit te zetten.

De meerderheid van ons is een vos-type. Dit is niet verrassend. Proberen, leren en ervaren is de manier om je te ontwikkelen. Het ene type is trouwens niet beter dan het andere. Sommige omstandigheden vragen meer om een vos type, maar in andere situaties is de karakteristiek van de egel effectiever.
Belangrijk is dat je weet dat je een vos-type bent en dat er ook nog een egel-aanpak bestaat. Dan heb je een keus. Dit is waar Jim Collins op wijst. Je bent misschien een vos, maar je wilt een egel zijn, omdat het moment er om vraagt.
Collins legt uit hoe je meer egel kunt zijn aan de hand van 3 cirkels, m.n. daar waar deze elkaar overlappen:

Eerste cirkel: Waarin ben je het allerbeste?
Hier gaat het om uit te vinden wat jou goed maakt in wat je doet. Wat maakt dat jij op bepaalde vlakken beter en effectiever presteert dan een ander? De nadruk en de focus moeten op jouw sterktes liggen. Heb je een goed beeld hoe jij het verschil kunt maken?

Tweede cirkel: Waar raak je zeer gepassioneerd van?
Waar ligt jouw passie, wat vind jij belangrijk, wat drijft je? Het gaat hier om de vraag waar je hart ligt, wat je drijfveer is en daarmee de energiebron voor wat je wil bereiken. Wat vind jij belangrijk? Wat is jouw ‘WHY’ om in termen van Simon Sinek te spreken?

Derde cirkel: Wat zijn mijn economische drijfveren?
Hoe bevorder ik mijn materiële ontwikkeling? Waarmee kan ik op een effectieve en robuuste manier geld verdienen zodat er continuïteit is.

Waar zit het optimum?
Blog Paul Hannema 6a In het vlak waar de drie cirkels overlappen vind je het optimum. Als je voor je handelen streeft om naar het punt te werken waar de 3 cirkels elkaar overlappen, creëer je jouw persoonlijke egelconcept. Je hebt alle drie de cirkels nodig, niet eentje mag er ontbreken. Volgende stappen maken met de balans/overlap van de 3 cirkels in het oog, dat is wat de egel doet.
Een stap met alleen meer salaris? Een functie die alleen een beroep doet op kennis en ervaring? Of een loopbaanstap die alleen je ideële drijfveer bedient? De egel laat er zich niet door afleiden.

Nu is de beurt aan jou.

Wat is jouw ervaring? Herken je het principe? Hoe zou jij het egelconcept voor je volgende ontwikkelingstap willen toepassen?

Paul Hannema

Paul Teeuwen, Arie Kooijman en Paul Hannema hebben een nieuw programma ontwikkeld dat je in enkele stappen verder brengt in het meer leven en werken vanuit je waarden. In een intensieve workshop van vier dagen in Italië helpen we je samen met 10-20 gelijkgestemden tot de kern te komen. Voor uitgebreide informatie en het programma: Time for Tuning.

De Zondebok en Persoonlijke Leiderschapsontwikkeling

Het ‘Zondebok ritueel’ uit het Oude Testament beschrijft dat op de Dag van Boetedoening hoge priester Aaron wordt opgedragen om alle fouten en zonden van de mensen bij een onschuldige bok te leggen, en de mensen uit te nodigen om de bok net zo lang te slaan totdat hij de woestijn in vlucht. Met deze symbolische daad konden ze zich bevrijden van de last van hun fouten, en hun feilbaarheid. Het lot van de zondebok in de woestijn laat zich raden, maar veel goeds zal het niet zijn geweest. Maar ja, dat was hun zorg niet meer. Nog steeds zeggen we: “die is de bok”, en gaan dan over tot de orde van de dag.

Hoe vaak gebeurt het niet dat we de oorzaak van een probleem liever verleggen naar de wereld om ons heen, in plaats van bij ons zelf? We wijzen bijvoorbeeld heel gauw naar de politiek als er maatschappelijke dingen om ons heen gebeuren waar aandacht aan besteed moet worden. Maar ook heel dichtbij in ons persoonlijke leven, of in ons professionele leven als leider, ligt dit fenomeen op de loer. “Het voorstel kwam van haar”, “het is zijn schuld”, “zij zijn het probleem”…. Het is allemaal snel gezegd. We hanteren het zondebok mechanisme soms onbewust als reflex. Is het een eerste reflex: een impuls gedachte? OK dan dat overkomt ons nou eenmaal, we zijn allemaal maar mensen. Maar heb je ook een 2^e reflex paraat? Zeker als leider heb je deze 2^e reflex nodig om wijs te kunnen reageren. Die 2^e reflex moet je oefenen. Hierbij een paar tips en inzichten die daarbij kunnen helpen:

Accepteer imperfecties. Waarom hebben we er zo’n een hekel bij een ander en bij onszelf? Waar komt die illusie dat perfectie bestaat eigenlijk vandaan?
Herdefinieer het woord ‘probleem’ en zie het als ‘een gebeurtenis die je aandacht vraagt’. Het gewicht ervan wordt ineens een stuk lichter. Herkader wat je overkomt eens op deze manier. “A problem is not something to be solved, it’s a message to be listened to” is een mooie quote van Alan Seale.
Focus niet op schuld, maar op de informatie die de gebeurtenis oplevert. Wat vertelt de gebeurtenis je eigenlijk? Deze informatie levert je een richtsnoer om het probleem op te lossen.
Laat authentiek zelfvertrouwen zien: profileer niet jezelf, maar de ander als ‘de held’. Schrijf successen toe aan anderen als ze dat verdienen en reageer bij tegenlag onderzoekend in plaats van defensief.

Onderdeel van persoonlijke- en leiderschapsontwikkeling is de omkering van het zondenbok mechanisme. Zoek de imperfectie als les bij jezelf en help de ander beter worden in wat hij/zij doet.

De bok uit Leviticus 16 heeft niet veel meer aan dit advies, maar de collega’s aan wie jij leiding geeft, en jijzelf niet te vergeten, hopelijk wel.

Paul Hannema

G.R.A.C.E: 5 stappen om te helpen jouw persoonlijke richting en pad te kiezen

In de complexe wereld waarin we leven met al die verwarrende boodschappen, tegengestelde meningen en gebeurtenissen die voor meerdere uitleg vatbaar zijn, kun je gemakkelijk verdwalen.

We missen overzicht en helderheid. Wat is waar? Hoe bepaal ik mijn eigen positie? Terwijl alles beweegt in de wereld en alles op elkaar reageert, wordt van jou gevraagd je eigen pad en richting kiezen. Hoe doe je dat? En vooral: hoe zorg je dat de keuzes die je maakt vanuit jouw eigen innerlijk komen en niet steeds een reactie zijn op wat er om je heen gebeurt?
ICF Coach en TEDx spreker Anne Barry Jolles heeft een instrument ontwikkeld dat je daarbij helpt.

Het zijn 5 stappen, in de vorm van vragen, die samen het woord G.R.A.C.E vormen (Gratitude, Release, Accept, Challenge, Embrace). Het woord ‘grace’ is makkelijk te onthouden en kun je steeds met je meedragen. Beantwoord de vragen bij elk van deze stappen maar eens. Schrijf jouw antwoorden op en je zult ontdekken dat je richting krijgt en er een voetpad ontstaat.

Gratitude

Waar kan ik dankbaar voor zijn? Wat heb ik wel? Welke kwaliteiten heb ik van Nature meegekregen? Welke lessen heb ik geleerd? Welke ervaringen draag ik altijd bij me en hebben me sterker gemaakt? Als je er even voor gaat zitten kun je veel positieve dingen noemen die je blij, sterk, gelukkig en dus dankbaar maken.

Release

Wat moet ik loslaten? Waarom houd ik eraan vast en van wie moet dat? Wat heeft geen functie meer, en zit me eigenlijk in de weg?

Accept

Wat is er in mijn leven dat om acceptatie vraagt? Waartegen verzet ik mij steeds, wat blijft mij vragen om er gewoon in mee te gaan? Wat weerhoudt mij daarbij? Wat kan er gebeuren als ik me door de ontwikkeling laat meevoeren?

Challenge

Wat is mijn volgende stap? Welke stap wil ik maken? Welke uitdaging die voor me ligt, wil ik aanpakken? De stap kan groot zijn of klein, alles is oké. Een kleine stap of een grote stap, ze zijn evenveel waard.

Embrace

Welke kans en mogelijkheid wordt me geboden, waar wil ik vol voor gaan? Waarom heeft die kans zo’n aantrekkingskracht? Wat maakt de mogelijkheid in mij wakker? Wat appelleert zodanig dat ik eraan wil beginnen?

Dankbaar zijn voor wat je hebt en waarop je kunt bouwen; het loslaten van dingen waar je toch geen invloed op hebt; de mogelijkheden en kansen zien die voor je liggen: het zijn elementen die je nodig hebt om de regie in je leven te pakken. Eigen regie is belangrijk om met vertrouwen nieuwe stappen te kunnen zetten.

Paul Hannema

De bijziendheid van de Leider: de Verleiding van het Nieuwe Idee

Focus, de tijd nemen om een nieuw plan met je hoofd én je hart te evalueren, de achterliggende vragen stellen, grondigheid, het zijn allemaal kwaliteiten waarin een leider door oefening beter wordt en zorgt dat je niet steeds zo maar achter ‘het nieuwe’ aangaat. Ook voor je persoonlijke professionele ontwikkeling is het goed om rustig de best passende volgende stap te (onder)zoeken.

Heb je ooit gehoord van het Verblindende Nieuwe Idee syndroom? Het is de verleiding om steeds achter het nieuwste idee aan te gaan. Een nieuw business idee, de nieuwste management tool, een nieuw doel najagen omdat het nog beter lijkt dan waar je nu mee bezig bent. Zo veel meer verleidelijk en motiverend dan waar je nu mee bezig bent.

Het zou best eens kunnen dat je last hebt van het Verblindende Nieuwe Idee Syndroom als je merkt dat je bijvoorbeeld:

Veel nieuwe plannen maakt, maar ze niet uitvoert;
Vaak nieuwe doelen stelt maar ze niet opvolgt;
De opstartfase leuk vind maar afmaken energie kost en maakt dat je afhaakt;
Veel domeinnaam registraties verzamelt, maar niet de moeite neemt om de website te bouwen of verder te ontwikkelen.

Het probleem: je effectiviteit als leider.

Kern van je leiderschaps- en effectiviteitsprobleem is dat je te snel afgeleid wordt en je belangrijke leiderschapstaken onvoldoende aandacht geeft. Ja, hoor ik je zeggen, maar plannen maken, initiatief nemen, ondernemen, dat is mijn rol; ik moet ondernemen. Het probleem is dat wanneer je voortdurend door het nieuwe wordt afgeleid het volgende gebeurt:

Je spendeert te veel tijd aan het nieuwe waarvan het overgrote deel luchtfietserij is en mooier lijkt dan het is. Veel managerial aandacht en coaching- & mentoring tijd gaat voor de organisatie verloren.
Je wordt ergens echt goed in (bijvoorbeeld leiderschap) door er veel tijd in te stoppen. Het is belangrijk waar je je tijd en aandacht op richt. Lees het boek Outliers van Malcom Gladwell er maar op na.
Je bent vooral gericht op jezelf en wat je makkelijk afgaat. Je vergeet waarom en waarmee je nu het geld verdient. En dat is belangrijk want het verbeteren en doorontwikkelen van je bestaande business levert meer en gemakkelijker geld op dan iets nieuws.

7 Tips om het Nieuwe Idee Syndroom te voorkomen:

1. Onderzoek of nieuw ook beter betekent

Welke concrete toegevoegde waarde brengt het nieuwe en kun je deze verbetering ook vertalen in relevante voordelen.

2. Wees sceptisch

Negeer het nieuwe niet, sterker nog: wees er zeer alert op. Maar het volgen van de nieuwe trends en ontwikkelingen verplichten je om dieper na te denken. Je conclusies moet je kunnen uitleggen aan je medewerkers (beter nog: aan je schoonmoeder). Alleen dan toon je dat je niet in de valkuil ‘het is nieuwer dus beter’ bent gevallen.

3. Leer voorbij de hype te zien

Ken de beweegredenen van je klanten goed, ken de sterktes van je bedrijf en haar zwaktes. Ken de vraag achter de vraag van je klanten en leveranciers. Als je je bedrijf goed kent en je definieert op basis van die kennis je prioriteiten, beoordeel dan op welke plek ‘het nieuwe’ in je prioriteiten lijst past.

4. Check hoe het nieuwe past op persoonlijk niveau (in je werk en in je privé leven)

Dient het me? Heb ik het echt nodig?
Welke extra waarde brengt het?
Wat zijn concreet de ‘voors en tegens’?

5. Leer “nee” zeggen

Waardeer de tijd die je overhoudt door relevant en niet-relevant van elkaar te onderscheiden en verzamel de moed om niet in te gaan op elke suggestie die je pad kruist. Bezweer het gevoel van FOMO (fear of missing out) waar juist veel 20’ers vandaag de dag zo’n moeite mee hebben.

6. Bekijk niet alleen de zichtbare kosten/baten van verandering, maar bedenk en onderzoek ook de niet-zichtbare kosten van switchen.

Hoeveel mentale tijd en fysieke energie wordt er door je organisatie besteed aan het uitwerken en beoordelen van jouw nieuwe ideeën. Dit zijn geen kosten die onmiddellijk zichtbaar zijn in euro’s (medewerkers staan toch al op de loonlijst). De kosten drukken zich uit in tijd en denkkracht die ze niet kunnen besteden aan hun eigenlijke werk. Als je uiteindelijk besluit om te veranderen, neem dan je beslissing op basis van alle kosten (zichtbare en niet-zichtbare) versus de baten.

7. Neem een ‘even afwachten houding’ aan

Als je het niet zeker weet, oefen jezelf dan in het opbrengen van geduld. Deze houding is voor velen contra-intuïtief. Geduld staat in onze Westerse maatschappij gelijk aan passiviteit. Actie wordt gewaardeerd en daarop staat een premie. Toch is het in onze snel veranderende en technologisch gedreven wereld heel verstandig om niet de eerste te zijn, maar te wachten op de volgende doorontwikkelde tool of variant die nog beter is. Geduld uitoefenen is daarbij een verre van passieve houding. Het is een periode waarin je actief de tijd gebruikt om heel alert waar te nemen om ofwel vast te stellen of het nieuwe mogelijk een hype is, ofwel om gebruik te maken van de volgende versie die beter is. Behalve wanneer er sprake is van ‘must have’ omdat je geen alternatief hebt, is deze benadering de betere voorzichtere houding, is mijn ervaring.

Paul Hannema

“Je werk is misschien wel eerder een plek om jezelf te verliezen dan om je te vinden” (David Whyte)

De zin “Je werk is misschien wel eerder een plek om jezelf te verliezen dan om je te vinden” heeft iets provocerends. Jezelf in je werk verliezen is toch fijn? Maar David Whyte bedoelt iets anders. Je werk (als plek) heeft een enorm aantal factoren met zo’n grote verleidingskracht dat ze met je aan de haal kunnen gaan.

Geld, de zichtbaarheid, status, ze appelleren aan diepe (soms) onbewuste verlangens. Als we niet oppassen vallen we er geleidelijk voor. En eenmaal bezweken, wil je er meer van. Uiteindelijk word je ongelukkig van precies datgene dat je aanbidt. David Foster Wallace illustreert het mooi:

“If you worship money and things, then you will never feel you have enough. Worship power, you will end up feeling weak and afraid, and in need of ever more power. Worship your intellect, being seen as smart, you will end up feeling stupid, a fraud, always on the verge of being found out. Worship your body and beauty and sexual allure and you will always feel ugly. And when time and age start showing, you will die a million deaths before they finally grieve you.“

Je kunt je zeker vinden in je werk en je baan de manier laten zijn waarop je al je talenten en kwaliteiten gebruikt om van betekenis zijn voor jezelf en anderen. Werk doen dat ‘er toe doet’ hoor ik vaker en vaker als coachvraag. Jezelf kennen, je bewust zijn van de keuzes die je maakt, je vaststellen wat je belangrijk vindt en dat bewaken zijn daarvoor de voorwaarden.

Hoe zit dat bij jou? Wie is het, die op je werk verschijnt? Welke talenten heb je van Nature meegekregen? Wat zou je tot stand willen brengen?

Paul Hannema

Paul Teeuwen, Arie Kooijman en Paul Hannema hebben een nieuw programma ontwikkeld dat je in drie stappen verder brengt in het meer leven en werken vanuit je waarden. In een intensieve workshop van vier dagen in Italië helpen we je samen met 10-20 gelijkgestemden tot de kern te komen. Voor uitgebreide informatie en het programma: Time for Tuning.

Ben ik voor mijzelf een open boek?

‘Ik maak mijn eigen keuzes!’….. Rap gezegd, maar minder snel gedaan. Wie kijkt er met zijn eigen ogen? Wie hoort met zijn eigen oren? En wie voelt met er zijn eigen hart? Om te bepalen wat eigen is én je eigen keuzes op te volgen heb je zelfkennis en zelfbewustzijn nodig.

Time for Tuning - boek op het strand

Vertel je jezelf: ‘Ik maak mijn eigen keuzes en doe alleen wat ik echt wil doen’.? Weet je op welke fundamenten die keuzes rusten? Zijn het waarden die je sturen of is er opportunisme dat je leidt?
Als waarden en opportunisme elkaar niet bijten, dan gefeliciteerd, maar hoe vaak doe je niet iets uit beleefdheid terwijl je eigenlijk iets anders wil. En hoe vaak zijn wat je belangrijk vindt (je waarden) en opportunisme niet met elkaar in conflict? En hoe zit het met woord ‘eigen’? Ken je jezelf goed genoeg om te bepalen wat jouw eigen is en wat er bij je past?

Wanneer was de laatste keer dat je je waarden hebt her-ijkt? Wanneer voor het laatst heb je een serieus gesprek gevoerd met jezelf over je goede eigenschappen waarin je wil excelleren, of juist over die persoonskenmerken die je verder zou moeten ontwikkelen? Hoe beter je jezelf kent en hoe bewuster je met je karaktereigenschappen, talenten en waarden omgaat, des te meer kun je je keuzes ‘jouw eigen’ noemen.

Naar mate je zelfkennis en -bewustzijn minder aandacht krijgen, ligt opportunisme als de dominante leidraad op de loer. Met opportunisme is niets mis zolang het in dienst staat van iets groters: de richting de je op wil. Bij het ontbreken van een stip aan de horizon en aan richting die jij wil opgaan, zal je omgeving de referentie zijn die je keuzes bepaalt. Het risico is dan dat je gericht raakt op het korte termijn gewin, op het tevreden stellen van anderen, voldoen aan de verwachtingen, aardig gevonden worden, en op bijvoorbeeld: niet-falen. Allemaal hele legitieme en herkenbare doelen, maar “eigen” keuzes …..?

In mijn coachingsgesprekken zijn zelfkennis/bewustzijn en verbetering van zelfmanagement belangrijke onderdelen. Ook verhoging van je alertheid en waarnemingsvermogen voor mogelijkheden en kansen om je heen zijn altijd onderdeel van onze gesprekken.

Een van de manieren om je zelfbewustzijn en je zelfkennis te verhogen is te kijken naar de cirkel van mensen om je heen.

Met wie besteed je je vrije tijd. Met wie eet je graag samen? Met wie ga je graag naar de bioscoop? Waarom is dat? Wat trekt je aan? Op welk aangenaam aspect wordt dan een appèl gedaan? Wie ben je samen in die situaties?
Realiseer je dat deze mensen je beïnvloeden, je vormen, je van ideeën voorzien en je ook veranderen
Maak eens een lijst van mensen met wie je de meeste tijd doorbrengt en hoe zij je beïnvloeden.
Wat zijn hun kwaliteiten, wat zijn eigenschappen die je in hen bewondert? Noem er eens een paar per persoon. Of hebben ze die niet eigenlijk … en wat maakt dan dat ik toch veel tijd met ze doorbreng?
Voel ik me gerevitaliseerd, blij en energiek als ik een avondje met ze heb doorgebracht, of heeft het me juist energie gekost?
Stel bij bovenstaande vragen altijd de volgende vraag: waarom is dat?
Realiseer je dat de kwaliteiten en kenmerken van je intieme vrienden veel zeggen of wie jij zelf bent

De mensen om je heen die je het meest intensief ziet, bepalen in grote mate hoe je je ontwikkelt in de tijd die voor je ligt. Ze helpen je inzien waarin je verder zou kunnen uitblinken en wat er meer ontwikkeld zou moeten worden. Ze zullen je ook laten ervaren hoeveel voldoening het geeft op allerlei terreinen als je tijd en aandacht geeft aan anderen.
Helderheid over je persoonskenmerken, je kwaliteiten en je waarden helpen je bij het maken van keuzes, omdat richtingen zich zullen aandienen als een inzicht dat verschijnt. De keuzes zullen ‘eigen’ zijn omdat ze je innerlijk als referentiepunt hebben en niet de buitenwereld.
Als coach help ik je graag bij dit proces, maar een aandachtige blik op je vriendenkring als een goeie spiegel is al een mooie eerste stap waarmee je zelf kunt starten.

Paul Hannema